Zakopane, często określane mianem turystycznej stolicy Podhala, to miejsce o bogatej historii, kulturze i niepowtarzalnym krajobrazie, które przyciąga rocznie około 1,5 miliona turystów. Jego popularność jako kurortu górskiego rozpoczęła się pod koniec XIX wieku, kiedy to postaci ze świata kultury i nauki zaczęły odkrywać uroki tego miejsca. Fascynacja Tatrami, unikatową kulturą góralską oraz korzystny wpływ miejscowego klimatu na zdrowie, zauważony przez doktora Tytusa Chałubińskiego, przyczyniły się do rozwoju Zakopanego jako ważnego centrum turystycznego i uzdrowiska.
1. Zakopane zaczęło zdobywać popularność pod koniec XIX wieku. W tym czasie do spokojnej miejscowości u stóp Tatr zaczęli przyjeżdżać ludzie kultury i nauki. Ich fascynacja Tatrami, góralami i kulturą Podhala sprawiła, że Zakopane szybko stało się ważnym ośrodkiem turystycznym, do którego rocznie przyjeżdża około 1,5 miliona turystów.
2. Zakopane jest najwyżej położonym miastem w Polsce. Najniższy punkt miasta leży na wysokości 750 m n.p.n., najwyższy – na wysokości ponad 1120 m n.p.m.
3. Choć Zakopane istniało już w XVI wieku, dość długo było wsią. Prawa miejskie zyskało dopiero w latach 30. XX wieku, co miało ścisły związek z rozwijającym się ruchem turystycznym.
4. Za odkrywcę i popularyzatora Zakopanego uznaje się doktora Tytusa Chałubińskiego. To on odkrył korzystny wpływ miejscowego klimatu na zdrowie, dzięki czemu w spokojnej wsi zaczęli pojawiać się pierwsi kuracjusze. Już w latach 80. XIX wieku Zakopane stało się uzdrowiskiem, na terenie którego leczono przede wszystkim choroby układu oddechowego.
5. Najpopularniejszą ulicą miasta są Krupówki. Nazwa ta pochodzi od polany, która niegdyś rozciągała się w ścisłym centrum współczesnego Zakopanego.
6. Pod koniec XIX wieku pojawia się nowy styl w polskiej architekturze. To styl zakopiański, którego twórcą jest Stanisław Witkiewicz. Typowymi cechami tego stylu są piękne dekoracje i zdobienia, które pięknie nawiązują do tradycji Podhala i jego sztuki.
7. Willa Koliba powstała w 1893 roku i do dziś jest jedną z najważniejszych budowli na terenie miasta. Dlaczego? Bo to pierwszy budynek w stylu zakopiańskim. Willa do dziś prezentuje się wspaniale, a w jej wnętrzach mieści się Muzeum Stylu Zakopiańskiego.
8. Zakopane to ważne miejsce dla każdego miłośnika sportów zimowych (przede wszystkim skoków narciarskich). Jednym z najważniejszych wydarzeń organizowanych na miejscowej skoczni jest Puchar Świata, który w Zakopanem po raz pierwszy zorganizowano w 1980 roku.
9. Kulinarnym symbolem Zakopanego jest oscypek – serek powstający z mleka owczego. Można go produkować tylko od kwietnia do października, kiedy owce mają dostęp do świeżej trawy.
10. Zakopane to dobre miejsce dla tych, którzy lubią górskie wycieczki. W rejonie miasta zaczyna się wiele tras pieszych, dzięki którym można odkrywać piękno tatrzańskich dolinek. Sprawnie działająca komunikacja ułatwia z kolei życie tym, którym marzą się wycieczki w rejonie Morskiego Oka, Doliny Chochołowskiej i Kościeliskiej.
11. Zakopane może się pochwalić aż dwiema kolejkami, z których mogą korzystać turyści pragnący bez większego wysiłku delektować się pięknymi widokami. Od 1938 roku można wjechać kolejką na Gubałówkę, z której roztacza się wspaniały widok i na Zakopane, i na Tatry. Dwa lata wcześniej ruszyła kolej linowa na Kasprowy Wierch, z którego można podziwiać tatrzańskie panoramy lub zaczynać dalsze wędrówki po Tatrach.
12. W Zakopanem czeka na gości kilkanaście placówek muzealnych. Tą najważniejszą jest Muzeum Tatrzańskie przy Krupówkach, w którym można poznać kulturę, historię i przyrodę regionu. Warto też zwiedzić Muzeum Jana Kasprowicza na Harendzie oraz Willę Atma, w której mieści się muzeum poświęcone Karolowi Szymanowskiemu.